Myśliwskie, ratunkowe, motylki... Poznaj różne rodzaje noży i ich zastosowanie
Nóż to narzędzie, które służy do konkretnych celów. Z jednej strony ma ciąć, ale z drugiej często wykorzystujemy go do wielu innych czynności, zwłaszcza w przypadku noży EDC czy bushcraftowych. W dzisiejszym tekście opowiemy, jakie są typy noży i do czego służą oraz jaki nóż wybrać w konkretnym celu.
Wszystko zaczyna się od stali
Podstawowym materiałem, z którego wykonuje się noże, jest stal. Aktualnie mamy kilkadziesiąt różnych jej rodzajów i każda z nich ma inne parametry. Powoduje to, że nawet dwa noże o takiej samej budowie i zastosowaniu będą się inaczej zachowywać, w zależności od stali, z jakiej są zrobione.
Rodzaje stali
Stal dzieli się w zależności od składu lub zastosowania. W tej pierwszej kategorii wyróżnić można stal węglową, niskostopową i wysokostopową. Te dwie ostatnie to stal węglowa z domieszką różnych pierwiastków, które powodują, że stal jest twardsza, albo nie rdzewieje. Jeżeli chodzi o zastosowanie, to wyróżniamy stal narzędziową, konstrukcyjną i specjalnego przeznaczenia. Można znaleźć noże, które będą wyprodukowane z każdego typu z tej stali, będą się one różnić między sobą twardością, czy wytrzymałością na zginanie.
Rodzaje noży – forma i zastosowanie
Najprostszym podziałem wszystkich noży jest podział na noże składane i noże z ostrzem stałym. Te pierwsze posiadają ruchome ostrze, które na różne sposoby może schować się w rękojeści. Zaliczamy do nich wszelkiego rodzaju scyzoryki, multitoole, noże sprężynowe, motylki. Do noży z ostrzem stałym możemy zaliczyć większość noży myśliwskich (choć i te występują w wersji składanej), noże do rzucania czy noże okolicznościowe i ozdobne. Oprócz formy noże dzielą się one również ze względu na zastosowanie. W tym wypadku wyróżniamy także noże EDC, wojskowe, ratunkowe czy myśliwskie. Każda z kategorii ma swoje własne cechy charakterystyczne i co ważne, wykonywana jest z innej stali.
Noże EDC – przydatne na co dzień
Jak sama nazwa wskazuje noże EDC, to te, które nosisz na co dzień. Można w tej kwestii wybrać jeden z noży specjalistycznych lub po prostu scyzoryk, lub multitool, który zawiera ostrze. Służą one przede wszystkim do cięcia sznurków, linek, od czasu do czasu muszą poradzić sobie ze zdjęciem izolacji z kabla lub bardziej specjalistyczną pracą. To, co jest ważne przy wyborze takiego noża to materiał, z jakiego jest wykonany. Najlepiej bowiem zdecydować się na stal nierdzewną (na przykład 420 lub 440), dzięki czemu nie musimy pilnować, żeby nóż był zawsze suchy oraz nie wymaga on od nas szczególnej konserwacji. Natomiast nie będzie nam żal, jeśli go zgubimy lub uszkodzimy. W tej kategorii dobrym wyborem jest Multitool Gerber ArmBar Slim Cut.
Noże myśliwskie – nie tylko dla myśliwych
Choć stworzone właśnie z myślą o myśliwych, noże myśliwskie przydają się także w kuchni. Do ich najważniejszych cech powinna należeć ostrość – ich głównym przeznaczeniem jest przede wszystkim skórowanie i patroszenie zwierząt oraz ich filetowanie czy porcjowanie. Dlatego też taki nóż powinien dobrze leżeć w ręce, utrzymywać ostrość przez długi czas oraz być dobrze wyprofilowany. Najlepszym wyborem w tej kategorii będą noże ze stali nierdzewnej, takiej jak 14C28N czy CPM S110V. Można także wybrać nóż ze stali rdzewnej na przykład NCV1/80CRV2, jednak trzeba będzie o niego odpowiednio zadbać. Po każdym użyciu należy taki nóż dokładnie umyć, osuszyć i co jakiś czas zabezpieczyć ostrze olejem jadalnym. W tej kategorii bardzo dobrym wyborem jest GERBER WINCHESTER BARRENS 31-003436.
Noże wojskowe – do zadań specjalnych
Jak każdy sprzęt wojskowy również noże wojskowe charakteryzują się najwyższą jakością. Produkowane są ze stali wysokogatunkowej odpornej na udarność. Dzięki czemu noże te nadają się do podważania czy batonowania. Nie ma więc obawy, że ostrze pęknie podczas podważania włazu studzienki kanalizacyjnej czy podczas przygotowywania drewna na ognisko. W przypadku noży wojskowych ważny jest materiał wykonania. Tutaj zdecydowanie lepiej wybrać stal węglową typu NCV1, 50HF czy 1095. Są one zdecydowanie bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, łatwo się ostrzą, jednak nie są odporne na korozję i wymagają konserwacji, chyba że jest ona pokryta specjalną powłoką, która ją chroni. Takim nożem jest na przykład Ka-Bar 1250 Nóż Short USMC.
Noże ratunkowe – nie tylko do ratowania życia
Mogą być zarówno nożem EDC, jak i specjalistycznym nożem dla ratowników, strażaków, czy po prostu do auta. Noże ratunkowe – bo o nich mowa – to specjalna kategoria noży. Najczęściej wykonane ze stali nierdzewnej 420 lub 440 (dzięki czemu nie wymagają konserwacji i nie tępią się, leżąc w pokrowcu w schowku). To, co jest ważne w ich przypadku to oprócz wygodnego ostrza i antypoślizgowej rączki dodatkowe wyposażenie, czyli nóż do pasów i zbijak do szyb. Takie dodatki zdecydowanie ułatwiają niesienie pomocy, chociażby podczas wypadków samochodowych. W tej kategorii można śmiało polecić nóż Walther ERC Rescue, który oprócz podstawowego wyposażenia posiada także czarno-żółta fluorescencyjną rękojeść, co ułatwia jego znalezienie w trudnych warunkach.